Özgür Yazılım, hiçbir kısıtlama bulunmaksızın özgürce dağıtıp, kopyalayıp, kullanabildiğiniz yazılım demektir. Özgür yazılımlar kâr amacı güdülmeden yapılmaktadır ve ücretsiz olup kullananlara yardım etmek için çırpınan geliştiriciler tarafından yazılmaktadır. Bir hata oluştuğunda sorunun kalıcı olduğunu anlarsanız bir yamanın çıkması için yıllarca dua etmeniz gerekmez. Geliştiriciler hataları bildirmeniz için sizi desteklemektedirler. Yine geliştiriciler, özellik veya sorun bildirmeniz için sizi teşvik etmektedirler. Siz de katkıda bulunabilirsiniz.

Özgür yazılımlar kötü amaçlı kodlar içermez, sadece sizin istediğiniz görevleri yerine getirir.

Özgür yazılımlar indirilmeyi, katkıda bulunmayı gerektirir. Eğer imkanınız el veriyorsa bağışta bulunmayı düşünebilirsiniz.

Katkıda bulunmak

Nasıl yardım edebilirim? Programlama bilmiyorum ki?

Özgür yazılımlar (Buna işletim sistemlerini de dahil edebiliriz) projenin büyüklüğüne göre onlarca, yüzlerce, binlerce, onbinlerce hatta yüzbinlerce gönüllüden oluşur. Bu gönüllüler sadece kod yazmamaktadır. Diliniz iyi ise Türkçe'ye veya diğer bir dile çevrilmesinde, sanatsal yetenekleriniz iyiyse bir simge oluşturmaya, programı test etmekte iyiyseniz hataları bildirmeye, belge yazmakta iyiyseniz belgelendirme yapmaya yardım edebilirsiniz. Hatta bir arkadaşınıza uygulamanın veya işletim sisteminin ne kadar iyi olduğunu anlatmanız bile katkıda bulunmaktır. Sosyal ortamlarda yapacağınız paylaşımlar da katkıda bulunmakta etkili yoldur.

Kârım ne olacak?

Daha önceden dediğim gibi, özgür yazılımlar hiçbir maddi gelir gütmeksizin yazılmaktadır. Örneğin çeviri yaparak yardım ettiğinizde bu yazılımları kullanmak isteyip kullanamayan kullanıcılara bunu sağlamış olursunuz. Ayrıca özgür yazılımcıların çeviri yapanları genellikle Hakkında kısmında verilir. Adınızı milyonlarca kişi tarafından kullanılan bir yazılımda görmek güzel olmaz mıydı?

Ayrıca program çevirerek teknik dil bilginizi; belgelendirme çevirerek de programın kullanımlarını ayrıntılı olarak öğrenirsiniz. O zaman en sık kullandığınız programdan başlayabilirsiniz?

Açık kaynaklı özgür, ücretsiz yazılımlar başarısız

Diye düşünüyor veya duyumlar alıyorsanız size açık kaynak kodlu ve özellikleri ile ücretli eşleniklerini katlayan birkaç yazılım adı sunayım. Eğer bilgisayarla ilgileniyorsanız bu programlardan birkaçını mutlaka duymuşsunuzdur.

Özgür yazılımlardan olan Linux o kadar iyidir ki Google, Facebook, IBM, Oracle ve daha birçok büyük firma Linux kullanır. Ayrıca bu firmaların olduğu gibi milyonlarca Internet sayfası Linux bilgisayarlarda barındırılır. Ayrıca her gün 850.000 cihazın aktive edildiği ve günümüzde en çok kullanılan işletim sistemi olan Android de Linux tabanlıdır [Aralık 2012 StatCounter Raporu]. Dünyadaki payı %33.13 olan Android'deki yükselen grafiği, raporu tıklayarak görmenizde fayda var.

Linux hakkında ilginç bilgiler açıklayan resmi videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz:

Aşağıdaki yazılımların çoğu da özgür yazılım seven Türk kullanıcılar tarafından hiçbir kâr amacı gütmeden çevrilmiştir:

Ubuntu ve Türevleri - Ubuntu en çok kullanılan Linux dağıtımıdır. Kubuntu ise Ubuntu'nun resmi bir türevidir. Ubuntu'da çalışan 40.000'in üzerinde yazılım Kubuntu içerisinde de çalışacaktır. İşletim sistemi değiştirmek istiyorsanız Kubuntu veya Ubuntu size göre.

Solda Ubuntu 12.10, Sağda Kubuntu 12.10 görülüyor.

Blender - 3B model tasarımı ve animasyon yazılımı. (Bu kadar kısa bir açıklama yeterli olmasa da) özelliklerine bakmak için http://www.blender.org/features-gallery/ sitesindeki Movies sayfasına bakmanızı öneririm. En son çekilen Tears of Steel kısa filmin nasıl çekildiğini görmek için de Youtube videosuna buradan ulaşabilirsiniz:

Chromium (Google Chrome), Firefox - Hala bu tarayıcılardan birine geçmediyseniz, Internet'i tam anlamıyla gezmiyorsunuzdur. 

Mozilla Thunderbird - Firefox'un geliştiricilerinden tam özelleştirilebilir, eklenti kurulabilir e-posta istemcisi. Tabii ki özgür bir yazılım.

FileZilla - Eğer FTP sunucusuna dosya gönderirken farklı bir uygulama kullanıyorsanız, FileZilla'yı da deneyin.

Audacity - Üstün yetenekli ve eklentiler ile geliştirilebilir ses düzenleme yazılımı. Denedikçe neler yapabildiğinize şaşırın.

VLC Player - Hala codec yüklü değil uyarısı mı alıyorsunuz? Video oynatıcınız çok mu yavaş? VLC Player'ı deneyin.

Notepad++. 50'nin üzerinde kod renklendirmesi yapabilen ve FreePortal'ı yazdığım uygulama. Eklentiler ile özelleştirilebilir.

GIMP - Özgür yazılımcıların geliştirdiği, Photoshop alternatifi resim düzenleme uygulaması.

LibreOffice - Microsoft Office Alternatifi ve tüm standart belge formatlarına uyumlu ofis yazılım seti.

Diğer yandan da görünmez kahramanlar da var:

PHP

Örneğin bu site, Facebook, Vikipedi gibi web siteleri PHP kullanmaktadır. En çok kullanılan ticari forum yazılımı vBulletin de PHP ile yazılmıştır.

OpenTTD - Transport Tycoon'un ters mühendislik ile yeniden yazılmış halidir. Oyunda bir ulaşım şirketi sahibisiniz ve şehirlere toplu taşıma hizmeti getiriyorsunuz.

Bu liste tam bir liste değil ancak özgür yazılımların ücretli yazılımlardan çok farklı olmadıklarını anladığınızda siz de katkıda bulunmak ve kullanmak isteyeceksiniz. Geliştiriciler bu işten para kazanmadıkları için, onları mutlu etmenin tek yolu uygulamayı indirip kullanmaktır.

Etiketler: özgür yazılımlar, linux uygulamaları