Yine Kubuntu Türkiye bloğuna yazdığım bir yazıdan...
Burada çeviri yapılırken en çok yapılan yanlışlar anlatılacaktır ve çevirilere katkıda bulunmak isteyen herkese faydalı olması amaçlanmaktadır.
Günlük konuşmamızda yaptığımız veya yapabileceğimiz hataları yazıma döktüğümüzde, açıklayacağımız konunun anlaşılamama ihtimali artmaktadır. Bunun önlenmesi için bir takım kurallara dikkat edilmelidir. Bu kurallardan bazıları:
- Anlatım bozukluğu yapmamak,
- Noktalama işaretlerine uymak,
- İmla hatası yapmamak
olarak sayılabilir.
Türkçeleştirme Hakkında adlı önceki makalede yazılan kuralların yanında bu kurallar da çok önemlidir.
Aşağıda bazı yanlışlıkları görebilirsiniz:
"DE" bağlacı:
Bunu yüklemek içinde İleri tıklamanız gerekir. Buradaki "de", bu iletiden önce benzer bir ileti daha olması izlenimi olduğundan ayrı yazılmalıdır. Bu blog'da uzun uzun "de"nin ne zaman ayrı ne zaman birleşik yazılacağı anlatılmaktadır. Özet vermek gerekirse:
- Dahi anlamına gelen "de" ayrı yazılır.
- "Öncesi de var", "başkası gibi" anlamları katan bağlaç "de" ayrı yazılır.
- "de" eki silindiğinde anlam bozulmuyorsa ayrı, anlam bozuluyorsa birleşik yazılır. Örneğin:
- Saat birde buluşalım (Saat bir buluşalım - anlamsız oluyor; birleşik yazılmalı)
- Gelin size de gömlek verelim (Gelin size gömlek verelim - hala anlamlı; ayrı yazılmalı)
"YADA" mı yoksa "YA DA" mı?
Yoksa veya mı?
"Ya da" ifadesi iki seçenekten sadece birinin o anda yapılabilmesi demektir; ayrı yazılır. Ancak cümlede "ya" yoksa, kullanılamaz.
"Veya" ise iki seçenekten biri veya ikisi de aynı anda yapılabilir demektir.
"BİRŞEY" mi yoksa "BİR ŞEY" mi?
İçerisinde "şey" geçen kelimelerdeki "şey" ayrı yazılır. Bunun dışında "birkaç" ve "birçok" sıfatları bitişik yazılır. Örneğin:
- Hadi artık bir şey seç!
- Bundan hiçbir şey anlamamaya başladım.
- Birçok seçenekten sadece birini işaretleyebilirsiniz.
"Çekoslavakyalılaştıramadıklarımızdanmısınız?"
Yanıtı evet veya hayır olarak yanıtlanabilecek soruların soru ekleri ayrı yazılır. Buna göre maalesef ki Çekoslavakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız? olmalıdır :).
--
Çoğu zaman yanlış yazılan kelimeler de aşağıda bulunmaktadır. Bu liste sürekli çevirilerde bulunan hatalarla artacaktır. Eğer yazdığınız bir kelimeden emin değilseniz TDK websitesini veya Google'ı kullanın. Bir kelimeyi yanlış yazdığınızda doğrusu size gösterilecektir. Yine Yandex arama motoru da düzeltmeler yapabilmektedir.
Her gün - Hergün değil
Yalnız - yanlız değil
Yanlış - yalnış değil
Orijinal - orjinal değil
Makine - makina değil
Öge - öğe değil
E-posta - eposta değil
Komut cümleleri nasıl çevrilir?
Program veya oyun kullanıcıya bir talimat verdiğinde emir cümlesi gibi görünür. Örnek: "Select a folder:"
Bu cümle "Bir klasör seç:" şeklinde çevrildiğinde çok kaba göründüğünden "Bir klasör seçin:" şeklinde çevrilmelidir.
Noktalama işaretleri
Bu konuya ayrıntılı değinilmeden önce kullanılan noktalama işaretlerinden sonra yapılması gerekenler anlatılacaktır.
- Herhangi bir noktalama işaretinden sonra bir boşluk bırakılır.
- Ve, veya, ya da bağlaçlarından önce veya sonra virgül kullanılmaz.
- "Ya da" bağlacı, cümlede "ya" yoksa kullanılamaz (Buna her ne kadar alışılamasa da... Ben de dahil).
- Nokta, soru işareti, iki nokta kullanıldıktan sonra başlayacak kelimenin ilk harfi Büyük yazılır. Örnek: Ardından şunu tıklayın: Evet. (Kısa bir örnek oldu :))
- Tırnak işareti kullanıldığında, eğer alıntılanan kelime grubu bir cümle ise, noktalama işareti tırnağın içine yazılır ve tırnak dışına - önceki cümlenin de dahil - noktalama işareti konulmaz. Örnek: Karşınıza gelecek soru şudur: "Bu 3 dosyayı silmek istediğinizden emin misiniz?"
Ayrıntılı olarak: http://tdk.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=187:Noktalama-Isaretleri-&catid=50:yazm-kurallar&Itemid=132 adresindeki açıklamaları okuyabilirsiniz.
İmla hataları
Hızlı klavye kullanımında veya çok fazla çeviri yapıldığında bazı kelimelerin yanlış yazılabilir. Mümkün olduğunca bu gibi hatalı yazımlardan kaçınılmalıdır. Mümkünse yapılan çeviriler bir Yazım Denetleyicisi ile denetlenmeli veya çeviriden sonra el ile denetlendikten sonra gönderilmelidir.
--
Son olarak aşağıda, Türkçeleştirme yapılırken bazı İngilizce kelimeler yerine kullanılması gereken Türkçe karşılıklarını bulacaksınız:
Çevirilerde sadece sağdaki kullanımlar tercih edilmelidir:
Email, e-mail -> E-posta
Mail -> Posta
Buton -> Düğme
Message -> İleti
Create -> Oluşturmak (yaratmak değil)
Document -> Belge
Method -> Yöntem
Directory -> Dizin
Folder -> Klasör
Function -> İşlev
Render -> Hazırla
Host -> Makine
Hibernate -> Uyku
Suspend -> Beklemeye Almak (askıya alma olarak da kullanılabilir)
Style -> Biçem (stil değil)
Pixel -> Piksel
Menu -> Menü
Image -> Kalıp
I/O -> G/Ç
Import -> İçe aktar
Export -> Dışa aktar
Minimum -> En az veya Asgari
Maximum -> En çok veya Azami
Synchronization -> Eşzamanlama
Partition -> Disk Bölümü
Volume -> Birim
Bu kelimelerin kullanımını yaygınlaştırmak ve metinleri daha iyi anlaşılabilir yapmak için her zaman sağdaki anlamlar tercih edilmelidir.
Not: Bu makale, yeni kelimeler eklendiğinde sürekli güncellenecektir...
| 
